خط طغرا
«خط طُغرا» گونهای خط تفنّنی و تزیینی که از دورۀ سلجوقیان در ایران متداول بوده و عبارت است از خطّی قوسی شکل که در بالای فرامین پادشاهان، میان علامت سلطان و «بسمله» به شکلی خاص میکشیدند.
در گذشته نام و لقب سلطان را به صورت طغرا بر سر نامه مینوشتند و این خط در واقع مُهری بوده است که به صورت درهم و پیچیده نوشته شده و از تمامی خطوط از قبیل نسخ، ثلث، دیوانی و نستعلیق در ساختن طغرا استفاده شده است.
این شیوه از خوشنویسی و ترکیب خط مرکب از چند خط عمودی منتهی به قوس گونهای تودرتو و متوازی است که به شکل کمانی و به مانند طُرّه منشورها و احکام حاکمان در گذشته اغلب به آب طلا یا شنگرف میکشیدهاند.
خط طغرا در سدههای اخیر به وسیلۀ خوشنویسان عثمانی (ترکیه امروزی) شکل و قالبی متناسب و زیبا یافته است. به کسی که هنر درست و زیبا نوشتن خط طغرا بر منشور شاهی را می دانست «طغراکش» یا «طغرا نویس» می گفتند.
منابع
- كتابخانه و موزه ملی ملک، بازدید در ۲۰ بهمن ۱۳۹۳.